Verduurzaming is verrijking
(Uit “De oplossingen zijn er al!” van Alle Bruggink en Diederik van der Hoeven)
Ik houd me sterk bezig met het mentale aspect van duurzaamheid. Op het anders omgaan met jezelf en daardoor je omgeving. Overheid en bedrijfsleven richten zich op verbieden, terugdringen; straffen in het uiterste geval. Dat zijn de middelen waarmee ze bijvoorbeeld de plastic soep te lijf willen gaan. Maar dit is verkeerd om. Je krijgt mensen veel beter mee door de nadruk te leggen op het plezier dat je krijgt uit duurzaam leven. Plezier is een veel betere motivator dan een verbod of dan angst voor straf. Daarnaast wordt duurzaamheid dan een integere manier van leven en kijken in plaats van een oplossing achteraf, een pleister.
Alle neigingen tot onduurzaam gedrag kun je omkeren. Zoals: we richten ons op onszelf en ons clubje, een oerinstinct. Wat daar buiten valt is minder belangrijk Maar we kunnen dit ook omkeren, door gemeenschappelijk bezit (bijv. een park) tot ‘ons park’ te maken. We jagen ook status na ten opzichte van ons omgeving, in plaats van blij te zijn met wat we hebben. Maar: ook duurzame voorwerpen kunnen status geven. Liever een Tesla dan een dieselauto; of een strak ontworpen elektrische fiets. Dan is er het onbewust nadoen van andere mensen. Maar gebruik dat: mensen willen eerder een zonnepaneel op hun dak als de buren er ook al een hebben. En tenslotte is er het verschijnsel ‘wat je niet ziet dat is er niet’, met ongevoeligheid voor de lange termijn en voor grote getallen, bijvoorbeeld rond de plastic soep. Maar draai het om, breng alles terug tot direct ruiken, voelen, proeven.
In de loop van de tijd zijn mijn gezin en ik steeds duurzamer gaan leven. Ik raap vaak plastic afval op, en organiseer daarvoor ook wandeltochten door het park met de buurt. Dat is de sociale kant van duurzaamheid. Wij doen het samen omdat we het leuk vinden. En wat blijkt? Onze kinderen doen het juist om die reden na. Regels opleggen is iets van de korte termijn. Als het erop aankomt, kiezen mensen altijd voor het meest interessante. Verduurzaming is verrijking. Verduurzaming geeft nieuwe soorten contacten en nieuwe netwerken, bijvoorbeeld in repair cafés of andere vrijwilligersprojecten. Uiteindelijk doen we (doe ik) dit allemaal uit liefde voor de natuur. Die liefde probeer ik over te brengen in mijn onderwijs. Wij zijn zelf natuur.
